صاحب ياسين از شخصيتهاى برجسته قرآن كريم در عرصه دعوت و اصلاح به شمار مىرود كه براى سعادت قومش از جان مايه گذاشت و با استدلال و اصرار آنان را به قبول دعوت فرستادگان عيسى ترغيب نمود. وى در دوران دعوت عيسوى و در پى ارسال سه فرستاده عيسى به انطاكيه، در اين شهر ظهور كرد و به طور جدى از دعوت اين رسولان پشتيبانى نمود.
قرآن از او با تعبير <رجلٌ من أقْصَى المدينةِ...
يكى از جماعتهاى الگو در قرآن، كه با افتخار و عزت از آنها ياد شده است، كشتگان اخدود مىباشند. قرآن در سوره بروج از آنها و سرنوشت عبرت آموز، ومقاومت جانانه شان در راه عقيده توحيدى سخن گفته است؛
قُتِلَ أَصْحابُ الأُخْدُودِ * النّارِ ذاتِ الوَقُود * إِذ هُمْ عَلَيْها قُعُودٌ * وَهُمْ عَلى ما يَفْعَلُونَ بِالمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ؛(1)
...
يكى از گروه هايى كه در قرآن سرگذشت افتخارآميزشان نقل، و از شخصيت شان تجليل شده، ساحران فرعوناند كه پس از استماع براهين توحيدى و رؤيت آيات الهى و اعجاز غيبى به دست موسى، ايمان آوردند و على رغم همه فشارها و شكنجه ها، بر اين ايمان پاى فشردند.
سرگذشت اين گروه انقلابى و پيشتاز طى حدود پنجاه آيه از سوره هاى اعراف، طه، شعراء و يونس در ضمن داستان موسى...
ذوالكفل يكى از پيامبران بنى اسرائيل و فرزند ايوب است كه در روم سلطنت نيز داشت و چون مردم را به جهاد با دشمن دعوت كرد، بهانه هايى آوردند. بعضى از مفسران نيز ذوالكفل را لقب حزقيال دانسته و مفاد آيات 244 و 245 سوره بقره را به او مربوط مى دانند كه مى فرمايد:
قومى كه عده ايشان هزاران نفر بود از ترس مرگ خانه هاى خود را ترك كردند و خداوند ايشان را گفت: بميريد. سپس...
ذوالقرنين از چهرههاى نيرومند و مدبّر قرآن مجيد است كه در عرصه سازندگى و نبرد با دشمنان و اداره امور كشور، در قرآن از او تمجيد شده است.
وى يكى از بحث انگيزترين شخصيتهاى قصص قرآن است. در قرآن كريم سه بار از او ياد شده و داستانش در آيات 82 تا 96 سوره كهف بيان شده است. درباره اين كه ذوالقرنين كدام يك از شخصيتهاى بزرگ تاريخ است، ميان مفسران و صاحب نظران اختلاف نظر...
از جمله پيامبرانى است كه به مقام رسالت نيز نايل شده، اما داستان دعوتش در قرآن مطرح نشده است. بنا به نظر اكثر مفسران و سيره نويسان، وى همان اسماعيل پسر ابراهيم بوده و برخى بر آنند كه وى اسماعيل ديگرى است كه فرزند حزقيل بوده و به مقام نبوت بنى اسرائيل نايل شده است.
به هر تقدير از ميان آيات و روايات موجود درباره او شيوه هاى تبليغى اش را استخراج خواهيم نمود. از جمله...
ديگر زن اسوه و نمونه قرآن، آسيه بنت مزاحم است كه هرچند پرورش يافته دربار فرعونيان و همسر فرعون زمان بود از استكبار و فساد پيرامون خويش رها شد و يكباره به همه تعلقات دنيوى پشت نمود و نه تنها اسوه زنان، بلكه اسوه تمام مؤمنان شد؛ چه، قرآن، او و حضرت مريم را اسوه و نمونه اهل ايمان معرفى كرده است:
وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذ...
مادر عيسى مسيح از چهره هاى بارز قرآن است كه نامش 34 بار در خلال آيات و سور مختلف ياد شده و داستان عبرت آموزش طى سى آيه در سوره اى كه به نام خوداوست و ديگر سوره ها بيان شده است. در بيشتر موارد از او به عنوان مادر عيسى ياد شده و آن حضرت يكى از چهار بانوى بزرگ و گرانقدر اديان ابراهيمى به شمار مىرود.
از جمله ستايشهاى قرآن درباره او مفاد آيات زير است:
...حضرت هود(ع)، پيامبر قوم عاد و از نسل نوح و از انبياى عهد قديم است. حدود 58 آيه در قرآن درباره حيات و دعوتش نازل شده و نامش هفت بار در لابه لاى آيات آمده است. آيات 65 تا 72 سوره اعراف، 50 تا 60 سوره هود، و آيات 123 تا 140 سوره شعراء به تفصيل، ماجراى دعوت هود را شرح مىدهند. در لسان قرآن، شباهت بسيارى ميان دعوت هود و حضرت صالح وجود دارد و شيوه هاى آنان عمدتاً مشترك مى باشند.
...حضرت صالح يكى از پيامبران قديم است كه در ميان قوم ثمود برانگيخته شد و به توحيد و خداجويى دعوت كرد. اما قوم ثمود از عناد و فساد در اعمال و افكار خود دست برنداشتند و حتى آيت الهى او (ناقه صالح) را پى كردند و مستحق صاعقه و عذاب الهى شدند. در قرآن كريم حدود هفتاد آيه دعوت او را حكايت مى كند و نامش هشت بار در اين آيات ذكر شده است؛از جمله:
إِذ قالَ...
