با توجه به اين كه سوره دخان از سورههاي كلّي قرآن است، محتواي كلي آن، بحث از مبدأ و معاد و قرآن ميباشد و غرض از اين سوره را ميتوان ترساندن شكاكان در كتاب خداوند متعال، از عذاب دنيا و آخرت، دانست؛ از همين رو بخشهاي مهم مفاهيم آن عبارت است از:
1. بيان عظمت قرآن كريم و اين كه اين كتاب، در شب مبارك قدر نازل شده است (آيات 1ـ6)؛
2. توحيد و يگانگي خداوند و بيان نشانههايي از عظمت او در جهان هستي (آيات 7ـ8)؛
3. بيان سرنوشت كفرپيشگان و شك كنندگان و انواع كيفرهاي دردناك آنها در روز قيامت (آيات 9ـ16)؛
4. پرداختن به قسمتي از سرگذشت حضرت موسي(ع) و بني اسرائيل در برابر فرعونيان و غرق شدنشان، براي بيدار ساختن غافلان؛ (آيات 17ـ33)
5. بيان هدفدار بودن نظام آفرينش و بيهوده نبودن آفرينش آسمانها و زمين وارتباط آن با مسئله معاد (آيات 34ـ42)؛
6. پرداختن به عذابهاي دوزخيان و پاداشهاي روحپرور پرهيزكاران.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 21، ص 143، دارالكتب الاسلاميه ، تفسير الميزان، علامه طباطبايي؛، ج 18، ص 129، انتشارات اسماعيليان.)