محتواي سوره نمل بطور كلي همان محتواي سوره هاي مكي است، از نظر اعتقادي بيشتر روي مبدأ و معاد تكيه ميكند، و از قرآن و وحي و نشانه هاي خدا در عالم آفرينش و چگونگي معاد و رستاخيز، سخن ميگويد. و از نظر مسائل عملي و اخلاقي، بخش قابل ملاحظهاي از سرگذشت پنج پيامبر بزرگ الهي، و مبارزات آنها با اقوام منحرف بحث ميكند، تا هم دلداري و تسلّي خاطر براي مؤمناني باشد كه مخصوصاً در آن روز در مكه در اقليت بودند، و هم هشداري باشد براي مشركان لجوج و بيدادگر، كه سرانجام كار خويش را در صفحه تاريخ طاغيان گذشته ببينند، شايد بيدار شوند و به خود آيند. يكي از امتيازات اين سوره، بيان بخش مهمي از داستان حضرت "سليمان" و "ملكه سبأ" و چگونگي ايمان آوردن او، و سخن گفتن پرندگاني، همچون هدهد، و حشراتي همچون مورچه، با سليمان است. اين سوره به خاطر همين، سوره "نمل" (مورچه) ناميده شده، و در بعضي از روايات به نام سوره سليمان آمده است، (گاه سوره سليمان و گاه مورچه) اين سوره از علم بي پايان پروردگار و نظارت او بر همه چيز در عالم هستي، و حاكميت او در ميان بندگان كه توجّه به آن، اثر تربيتي فوق العادهاي در انسان دارد سخن ميگويد: اين سوره با "بشارت" شروع ميشود و با "تهديد" پايان مييابد. بشارتي كه قرآن براي مؤمنان آورده، و تهديد به اينكه خداوند از اعمال شما بندگان غافل نيست.(ر.ك: تفسير نمونه،آيت الله مكارم شيرازي، ج 15، ص 391، نشر دارالكتب الاسلاميه.)