نسخ در قرآن
در سوره يوسف، آيه 2، مي‌خوانيم: "ما قرآن را به عربي نازل كرديم تا شما به تعليمات آن عقل و هوش يابيد." زبان عربي چه ويژگي دارد كه كلمه "تعقلون" را به همراه داشته است؟
هدف نهايي از نزول قرآن، هدايت و راهنمايي بشر به سوي كمال و نزديك شدن به خداوند متعال است و مخاطبان در صورتي مي‌توانند آيات آن را بفهمند كه معنا و مفهوم آيات و سوره هاي آن را درك كنند.
فرود آمدن كتاب به صورت قرآن و عربي بودن آن به اين معنا است كه آن را در مرحله انزال به لباس قرائت عربي كه زباني روشن و آشكار است در آورده و آن را الفاظي خواندني مطابق با الفاظ معمول و مرسوم نزد عرب‌ها قرار داده شده است، و از آن جا كه "عَرَب" به معناي فصيح بودن، روشن و واضح بودن مي‌باشد، خداوند متعال كلام خودش را با اين زبان نازل فرموده و دستور داده كه در آن تعقل و انديشه كنند تا آن را بفهمند.(ر.ك: لسان العرب، ابن منظور، ج 1، ص 586ـ589، داراحيأ التراث العربي، بيروت.)
جمله "لعلّكم تعقلون" از قبيل توسعه خطاب و عموميت دادن به آن است؛ چون سوره با خطاب به شخص رسول خدا(ص) شروع شده و مي‌فرمايد: "تلك ءَايـَت الكتـَب" و سپس خطاب به آن حضرت مي‌فرمايد: "نحن نقص عليك" بنابراين، معناي آيه اين است كه ما اين كتاب كه مشتمل بر آيات مي‌باشد را در مرحله نزول به لباس و واژه عربي كه روشن و آشكار است پوشانده و با آن واژه آراسته و زينت داده نازل كرديم تا مناسب با تعقل تو و قوم و امت تو باشد و اگر در مرحله وحي به قالب الفاظ خواندني به صورت عربي و آشكار و فصيح در نمي‌آمد، قوم پيامبر اكرم به اسرار آيات آن پي نمي‌بردند و تنها به فهم پيامبر(ص) محدود مي‌شد و به او اختصاص داشت و اين دلالت دارد كه الفاظ كتاب قرآن چون وحي و به زباني فصيح و روشن است توانسته اسرار آيات و حقايق معارف خداوند را ثبت و ضبط كند و اگر به زبان ديگري نازل مي‌شد، پاره‌اي از اسرار آن بر عقل‌هاي مردم مخفي و تاريك مي‌ماند و دست تعقل و فهم بشر به آن‌ها نمي‌رسيد.
بنابراين، آيات قرآن كريم، هنگامي كه در قالب الفاظ زبان عربي و فصيح و آشكار در مي‌آيند، مناسب با عقل مخاطبان شده و به مفاهيم و محتواي آن پي مي‌برند و در آن مي‌توانند به راحتي تعقل و انديشه كنند.(ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي؛، ج 11، ص 73ـ76، انتشارات اسلامي، قم.)
