ترجمه آيه ايناست: "اي پيامبر! بگو: اي خدا! مالك پادشاهي و حكومت تويي.آن را به هر كس كه بخواهي مي‏دهي و از هر كس كه بخواهي، مي‏ستاني و هر كس را بخواهي، عزيز و يا ذليل مي‏كني. تمام خيرات به دست قدرت تو است و بر هر چيزي توانايي".

در شأن نزول آيه آمده است: درجنگ خندق، مسلمانان از ترس مشركان و يهوديان و ديگر گروه‏ هاي مخالف كه هم پيمان شده بودند تا با پيامبر و مسلمانان بجنگند، به دور مدينه خندق مي‏كندند. به ناحيه‏ اي برخورد كردند كه سنگ سختي بود و هر چه كردند نمي‏توانستند آن را بشكنند. پيامبر(ص) سه ضربه بر آن سنگ زد. در هر ضربه‏ اي برقي جهيد و پيامبر فرمود: به زودي مداين و يمن و روح را فتح خواهيد كرد. منافقان مسخره‏ آميز گفتند: شما از ترس خود داريد خندق مي‏كنيد و از طرفي پيش بيني‏ هاي عجيب و غريب مي‏كنيد؟! كه اين آيه نازل شد.(1)

با توجه به شأن نزول آيه مي‏ فهميم آيه در جهت مقابله با منافقان و كج انديشان است كه همه چيز را با عينك مادي گرايي مي‏  بينند و قدرت خداوند متعال را ناديده مي‏ گيرند.

مفهوم آيه اين است كه خداوند زمينه حكومت و عزّت و يا ذلّت كسي را فراهم مي‏كند، كه منافاتي با تصميم و همت و تلاش و كوشش افراد جامعه ندارد. همه بايد تلاش كنند تا به عزت دست يابند. وقتي كه به عزت دست يافتند، مورد امتحان الهي قرار مي‏گيرند و بايد جوابگوي كردار خويش باشند. "و لا يحسبن الذين كفروا انما نملي لهم خير لأنفسهم انما نملي لهم ليزداد و اثماً و لهم عذاب مهين؛(2) كافران كه به آنان مهلت مي‏دهيم، گمان نكنند كه به نفع آنان است، بلكه به آنان مهلت مي‏دهيم تا گناهانشان بيشتر شود و عقوبتشان سخت‏ تر و خوار كننده ‏تر شود".

بنابراين اگر كسي به قدرت و مقام دست يافت، كمك الهي همراه او بوده است و اگر به وظائفش عمل نكرد، او را دچار ذلت مي‏كند. پس عزت و ذلت دست خدا است. اما تلاش و كوشش براي رسيدن به عزت و قدرت از انسان است.

پي‏نوشت:

1 - تفسير نمونه، ج‏2، ص 362.

2 - آل عمران(3) آيه 183.