مفهوم جمله " وَءَاتُواْ حَقَّهُو يَوْمَحَصَادِه " در آيه 141 سوره انعام چيست؟
مفهوم جمله "وَءَاتُواْ حَقَّهُو يَوْمَ حَصَادِه" در آيه 141 انعام چيست؟
مفهوم جمله " وَءَاتُواْ حَقَّهُو يَوْمَ حَصَادِه " در آيه 141 سوره انعام چيست؟ قرآن كريم پس از تذكّر اين نكته كه انواع زراعت و درختهاي خرما، زيتون، انار و همه باغها را خدا آفريده است، ميفرمايد:
"كُلُواْ مِن ثَمَرِهِيَّ إِذَآ أَثْمَرَ وَءَاتُواْ حَقَّهُو يَوْمَ حَصَادِهِي وَلاَ تُسْرِفُوَّاْ إِنَّهُو لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ؛(انعام،141)...از ميوه آن ـ چون ثمر داد ـ بخوريد، و حق (بينوايان از) آن را روز بهرهبرداري از آن بدهيد، ولي زيادهروي مكنيد كه او اسرافكاران را دوست ندارد.
" با توجه به اين كه سوره انعام در مكه نازل شده و حكم وجوب پرداخت زكات در مدينه بيان شده است، جمله "وَءَاتُواْ حَقَّهُو يَوْمَ حَصَادِه؛ حق آن را روز بهرهبرداري از آن بدهيد" بيان كننده حقّي براي مستمندان است، غير از زكات، كه بنابر روايات اهلبيت: اين يك حق مستحبي است و اكنون نيز مستحب است و با نزول آيه زكات، اين آيه نسخ نشده است.
يكي از قرايني كه ميفهماند، مراد از "حق" در آيه زكات نيست، جمله "لا تسرفوا" است، زيرا مقدار زكات مشخص است و اسراف ـ كه به معناي خروج از اعتدال است ـ در آن معنا ندارد؛ پس مراد حقي غير از زكات است كه صاحب باغ و زراعت در روز بهرهبرداري پرداخت ميكند، به خلاف زكات كه حكومت اسلامي آن را جمعآوري ميكند.( ر.ك: محقق حلّي، معتبر في شرح المختصر، ج 2، ص 532، مؤسسه سيد الشهدأ ، تذكره الفقهأ، علامه حلي، ج 5، ص 11، مؤسسه آلالبيت، قم ، تفسير الميزان، علامه طباطبايي، ج 7، ص 363، دفتر انتشارات اسلامي ، تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 6، ص 4ـ6، دارالكتب الاسلاميه. )
