تحريف در لغت به معناي تغيير، تبديل، انقلاب، سرنگوني و واژگوني و انحراف سخن و يا چيزي ديگر، از حالت و وضع خود مي باشد.در مورد قرآن وقوع تحريف ممكن است به دو صورت فرض شود؛ در فرض نخست، تحريف به معناي افزودن كلمه و يا جمله اي به قرآن به گونه اي كه معناي قرآن تغيير پيدا كند؛ كه تحريف به اين معنا به اتفاق همه مسلمانان اعم از شيعه و سني در قرآن واقع نشده است و به طور قطع و يقين، قرآني كه امروزه در دسترس ما قرار دارد همان وحي الهي و كلام خداست و هيچ كسي نتوانسته حتي جمله اي بر آن بيفزايد. به عبارت ديگر مصونيت قرآن از تحريف به اين معنا، از ضروريات اسلام است،

آيه اي بر پيامبر نازل شده ولي به هنگام تدوين و گردآوري قرآن ثبت و ضبط نشده باشد و يا در گذر زمان از قرآن حذف شده باشد؛ چنين تحريفي نيز از ديدگاه اكثر عالمان و انديشمندان شيعه و سني براي قرآن رخ نداده است يعني قرآن مجيد از اين جهت نيز مصون و محفوظ است،

 دلايل عدم تحريف قرآن كريم فراوان است كه براي رعايت اختصار، به چهار مورد از آن اشاره مي شود:

 چنين نقشي داشته باشد كه از دستبرد بشر و كم و زياد شدن محفوظ بماند؛ از اين رو خداوند متعال خود، وعده پاسداري و حفاظت قرآن را داده است: (انّا نَحْنُ نَزَّلْنا الذِّكْرَ وَ انّا لَهُ لَحافِظُونَ)؛بي ترديد، ما قرآن را نازل كرده ايم و نگهبان آن خواهيم بود،

 مي فرمايد: (... وَ اِنَّهُ لْكِتابٌ عَزيزٌ لايَأتيهِ الباطِلُ مِنْ بَيْنَ يَدَيْهِ و لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزيلٌ مِنْ حَكيم حَميد)؛و به راستي آن كتابي ارجمند است، از پيش روي آن و از پشت سرش باطل به سويش نمي آيد. قرآن فرستاده خداوند درست كردار ستوده است،

 با عشق فراوان به حفظ قرآن مي پرداختند و بسياري از آنها حافظ بخشي از قرآن و يا تمام قرآن بودند.از سوي ديگر مسلمانان با دغدغه و وسواس فراوان به جمع آوري و تدوين قرآن كريم پرداختند و تا يقين پيدا نمي كردند كه آنچه تلاوت مي شود قرآن است آن را نمي نوشتند.

 در حقيقت هيچ پديده تاريخي مانند قرآن بدين پايه از تواتر نرسيده است. و بدين ترتيب وعده الهي براي حفظ قرآن، تحقق پذيرفت».به طور كامل روشن است كه هر كتابي در طول زمان همواره در اين حد، مورد توجه و مراقبت باشد، از تحريف و تغيير مصون و محفوظ خواهد ماند.

 از من به آن متمسك شويد هرگز گمراه نخواهيد شد، قرآن - كتاب خدا - كه همچون ريسماني از آسمان تا زمين امتداد يافته و عترتم - خاندانم - . اين دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا در كنار حوض كوثر به من ملحق شوند، پس بنگريد در نبود من چگونه با آنها رفتار مي كنيد!

 روشن است در اين روايات پيروي از كتاب خدا و عترت تا روز قيامت بر مسلمانان واجب شده است و وجوب پيروي از قرآن در صورتي موجه مي باشد كه قرآن از تحريف مصون و محفوظ مانده باشد چون در غير اين صورت قرآن از اعتبار و حجيت ساقط شده و پيروي از آن اطمينان آور نيست،

اسلام به ما دستور داده اند كه براي شناخت و تمييز روايات صحيح از روايات مجهول آنها را به قرآن عرضه كنيم و روشن است كه قرآن در صورتي مي تواند معيار كامل براي تشخيص احاديث صحيح از احاديث مجهول باشد، كه نه چيزي برآن افزوده و نه چيزي از آن كاسته شده باشد، رابطه با بخش آخر پرسش، نيز مي توان گفت بيشتر علماي اهل سنت نيز مانند شيعه تحريف قرآن را نپذيرفته اند و به مصونيت قرآن از تغيير و تحريف اعتقاد دارند و اگر چه رواياتي در منابع شيعه و سنّي مبني بر تحريف قرآن يافت مي شود ولي اكثر علما آنها را نپذيرفته اند،

 موضوع صيانت قرآن كريم از تحريف، در يكي از همايش هاي علمي - تحقيقي مورد بحث و بررسي علماي شيعه و سني قرار گرفته است. در مصوبات اين همايش با اتفاق نظرعلماي شيعه و سني چنين آمده است:

 1- نسبت دادن تحريف قرآن از سوي هر يك از فرق اسلامي به فرقه ديگر به نفع هيچ يك از مذاهب اسلامي نبوده و تهديدي جدّي براي اسلام و مسلمين است،

 2- از آنجا كه اعتقاد به تحريف، با مخدوش شدن قرآن مجيد - يعني محكم ترين سند معارف اسلامي - برابر است؛ وظيفه علماي اسلام است كه با تمام توان از دامن زدن به اين مطالب خودداري كرده و از تبليغات نارواي ديگر جلوگيري نمايند،

 3- روايات موجود در كتب شيعه و اهل سنّت كه برخي، از آنها تصور تحريف دارند به هيچ وجه بر تحريف قرآن دلالت نداشته و براي هيچ فرد مسلمان حجت نبوده و نزد همه عالمان شيعه و سني فاقد اعتبار است.

 4- به دانشمنداني كه اين قبيل روايات، در كتاب هاي آنان نقل شده نمي توان قول تحريف نسبت داد زيرا نقل رواياتي دليل قبول مفاد آن نيست، آنچه مهم است معتقدات رسمي مذاهب است.