سوره مبارك شمس قبل از هجرت در مكه نازل شد و به ترتيب مصحف نود و يكمين سوره مي‌باشد، كه بعد از سوره بلد و قبل از سوره ليل در اوايل حزب سوم جزء سي‌ام قرار دارد.

سوره شمس را به اين نام ناميده‌اند، چون شمس به معناي خورشيد است و اين كلمه در قرآن سي و سه بار آمده كه يكي از موارد آن در همين سوره است كه به منظور اشاره به عظمت و اهميت خورشيد مي‌باشد و به اين وسيله افكار انسان ها را به اسرار و فوايد سرشار آن‌، جلب مي‌كند، به همين منظور يكي از نام‌هاي اين سوره‌، شمس مي‌باشد.(ر.ك‌: برنامه نرم‌افزاري صراط، مركز فرهنگ و معارف قرآن‌، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم‌.) برخي از موضوعات و محتواي سوره شمس عبارتند از:

1. يازده مورد سوگند به زمين‌، آسمان‌، كرات آسماني‌، نفس انساني‌، گردش و حركت زمان و پيدايش شب و روز.

2. خلقت انسان و هدايت فطري او از سوي خدا و استعداد او براي تكامل‌.

3. خود سازي‌، تهذيب نفس و تطهير قلوب‌، مراتب كمال و سقوط نفس‌.

4. داستان قوم ثمود و ناقه صالح و پي شدن آن به دست قوم ثمود و مجازات اين عمل زشت و سرنوشت آن‌ها و...(ر.ك‌: الميزان‌، علامه طباطبايي‌؛، ج 20، ص 296 ـ 301، انتشارات اسلامي‌، قم / نمونه‌، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 27، ص 36، دارالكتب الاسلاميه‌، تهران‌.) پيامبر گرامي‌مي‌فرمايد: "هر كس سوره شمس را بخواند، گويا به تعداد تمام اشيايي كه خورشيد و ماه بر آن‌ها مي‌تابد در راه خدا صدقه داده است‌."(ر.ك‌: مجمع البيان مرحوم طبرسي‌، ج 6، ص 148، منشورات دار مكتبه الحياه‌، بيروت‌.)