اين سوره، به ترتيب مصحف بيست و هفتمين و به ترتيب نزول چهل و هشتمين سوره قرآن كريم و مكّي است.
اين سوره به خاطر ذكر داستان "مورچه" و حضرت سليمان، "نمل" ناميده شده است.
محتواي اين سوره، همان محتواي سورههاي مكّي است. از نظر اعتقادي بيشتر روي مبدأ و معاد تكيه ميكند و از قرآن، وحي، نشانههاي خدا در جهان آفرينش و چگونگي معاد و رستاخيز، سخن ميگويد.
از نظر مسايل عملي و اخلاقي، بخش قابل ملاحظهاي از سرگذشت پيامبراني مانند حضرت سليمان، حضرت موسي، حضرت صالح و حضرت لوط بيان شده است. اين يادآوري، هم دلداري و تسلي خاطري براي مؤمناني است كه مخصوصاً در آن روز در مكّه در اقليت قرار داشتند و هم هشداري است براي مشركان كه سرانجام كار خويش را در صحفه تاريخ ستمگران پيشين ببينند.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 15، ص 391، دارالكتب الاسلاميه.)