در اين كه مصداق آيه تطهير، زنان پيامبر يا زنان ايشان و اهل كساء يا تنها اهل كساء باشد، سه نظر است:

 1) زنان پيامبر(ص) كه تنها مصداق آيه مي‏باشند: اين قول اگر چه به عنوان ديدگاه مستقل گروهى از علماى اهل سنت مطرح  شده است، اما بررسى كتب علماى عامه، ما را به اين نتيجه مي‏رساند كه ذكر اين قول در كتب اهل سنت از يك نقل قول فراتر نرفته  است. لذا مي‏بينيم بيشتر مفسران اهل سنت در تفاسير خويش يا عمدتاً اين قول را بدون هيچ گونه نظر و گزينشى در كنار ساير اقوال  آورده‏اند، يا اين كه پس از ذكر اين قول خود نيز در رد آن دلايلى ذكر كرده و قول دوم را اختيار كرده‏اند. ابوحيان مي‏گويد: آنان كه  مي‏گويند آيه مختص به ازواج است گفته آنان چندان نيكو نيست، اگر چنين بود بايد مي‏ فرمود :

«عنكنّ»(البحر المحيط، ابى حيان، بيروت،  دارالكتب العلميه، ج 7، ص 224). 

 اين نظريه با دو مشكل محتوايى روبرو است:

 الف) تعابير و الفاظ آيه: يكى از اشكالات مهم و اساسي، پذيرش اين ديدگاه، تعابير و الفاظ آيه تطهير است كه با مصداق بودن  ازدواج همگونى ندارد و مهم‏ترين مورد آن وجود ضمير مذكور در آيه است. با توجه به اين كه در آيات قبل و بعد كه راجع به ازواج  است، بيست ضمير مؤنث وجود دارد، اگر مراد از اين بخش آيه نيز ازواج بودند، بايد به جاى «عنكم» و «يطهركم»، «عنكن» و  «يطهركن» گفته مي‏شد.   ب) لحن آيه: لحن آيه تطهير، حاكى از عنايت و محبت است، اما در دسته آيات مربوط به همسران پيامبر، خداوند با لحني  عتاب‏آميز سخن مي‏گويد. لذا نمي‏توان اين گروه را يكى دانست و پذيرفت كه خداوند با يك گروه با دو زبان مختلف سخن مي‏گويد.

  2) زنان پيامبر و اصحاب كساء مراد آيه هستند: بسيارى از محدثان و مفسران اهل سنت چون با روايات «كساء» (پنج تن آل عبا)  روبرو شدند، اين عقيده را ابراز كرده‏اند كه مصداق آيه، زنان پيامبر و اصحاب كساء هستند.

اين گروه همانند گروه قبل به دلايلى از جمله سياق اقرار گرفتن آيه در بين آيات ازواج آيه را شامل زنان پيامبر نيز، دانسته‏اند.  علامه‏ى طباطبايى در ردّ اين دليل مي‏فرمايند: «همه حرف در اين است كه آيا، آيه‏ى مورد بحث، متصل به آن آيات و تتمه آن‏هاست  يا خير؟ چون رواياتى كه به آن‏ها اشاره شد اين را منكر است، «روايات مربوط به ماجراى كسا» و مي‏فرمايد: آيه مورد بحث به تنهايي  و در يك واقعه خاص نازل شده است و حتى در بين اين هفتاد روايت يك روايت وجود ندارد كه بگويد اين آيه به دنيال آيات مربوط  به همسران نازل شده است و حتى احدى از مفسرين هم اين حرف را نزده‏اند. حتى گفته‏اند آيه مختص همسران رسول خدا است،  نگفته‏اند آيه در ضمن آن آيات نازل شده است، پس آيه از جهت نزول جزء آيات مربوط به همسران رسول خدا و متصل به آن‏ها  نيست، حال يا به دستور رسول خدا دنبال آن آيات قرار گرفته است يا اين كه بعد از رحلت رسول خدا اصحاب پيامبر در هنگام  تأليف آيات قرآني، آن را آن جا نوشته‏اند و مؤيد اين احتمال اين است كه اگر جمله مورد بحث، يعنى آيه تطهير از آيه‏ى 33 حذف  شود ابتداى آيه كه   قَرْنَ فى بيوتكُن   آغاز مي‏شود با قسمت بعدي   وَاذْكُرنَ ما يتلى فى بيوتكن   كمال انسجام و اتصال را دارد؛ پس  معلوم مي‏شود كه جمله مورد بحث نسبت به ما قبل و مابعد خود نظير آيه   اليوم يئس الذين كفروا...  (مائده، آيه‏3). 

 است كه در وسط آيات مربوط به خوردني‏هاى حرام است و ظاهراً ارتباطى با هم ندارند»(الميزان، علامه طباطبايي، ترجمه سيد محمد باقر موسوي  همداني، قم، جامعه مدرسين، ج 16، ص 327).

 دلايل ردّ قول دوم:   الف) اخبار و روايات مي‏رساند كه آيه‏ى تطهير، زنان پيامبر را دربرنمي‏گيرد. روايات با صراحت تمام بيان مي‏دارد پيامبر  اكرم(ص) از ورود ام‏سلمه و در برخى روايات عايشه، به زير عبا جلوگيرى كرد.

 در يكى از اين روايت‏ها آمده است: ام سلمه گفت: اى رسول خدا! آيا من از اهل بيت تو نيستم؟ فرمود: تو پايان خوشى داري. تو  از همسران پيامبري»(الدر المنثور، سيوطي، بيروت، دارالفكر، ج 6، ص 604).

 ب) صالح‏ترين فرد براى معرفى اهل‏بيت(ع) خود پيامبر(ص) هستند و در اين باره روايات متواترى در ميان شيعه و سنى نسبت  به شمول آيه در شأن پنج‏تن(ع) وارد شده و پيامبر(ص) در موارد متعددى تصريح نموده‏اند كه اهل‏بيت(ع) چه كسانى هستند، از  جمله روايات معتبر است كه پيامبر(ص) به مدت شش‏يا هشت‏ماه همه روزه از كنار خانه فاطمه(س) مي‏گذشتند و به اهل آن خانه  (علي(ع)، فاطمه(س)، حسن و حسين(ع) سلام مي‏دادند و مي‏فرمودند: «السلام عليك يا اهل البيت».

ج) هيچ يك از همسران پيامبر حتى عايشه كه همواره خود را ام‏المؤمنين مي‏خواند ادعا نكرده‏اند كه جزو اهل‏بيت(ع) مي‏باشند  بلكه آن را براساس روايات وارده در صحيح بخارى و مسلم كه از معتبرترين كتب اهل سنت است رد نموده‏اند و بسيار شگفت‏انگيز  است اگر كسى آيه را شامل آنان بداند.

  د) اراده مذكور در آيه اراده تكوينى است و مفاد آن عصمت است، در جايى كه علماى اهل تسنن وجود برخى از لغزش‏ها مانند:  مخالفت عملى عايشه با آيه «وقرن فى بيوتكن» در جنگ جمل را قبول دارند، ليكن نسبت به چهارده‏معصوم هيچ‏كس حتى آنان كه  عصمت را قبول ندارند اندك گناه و خطايى از آنان نقل ننموده‏اند.

 3) اصحاب كساء، تنها مصداق آيه هستند: طبق سومين ديدگاه، به دليل نصوص فراوان و رد نظريه‏هاى پيشين، اصحاب كساء،  تنهامصداق آيه هستند. گرچه اين قول، قول علماى شيعه محسوب مي‏شود، اما چنان كه گذشت، كمتر مفسرى از اهل سنت، بر  شمول آيه تطهير بر اهل كساء ترديد دارد. بلكه ترديد آنان در شمول آيه بر زنان پيامبر است.

 براى آگاهى بيشتر ر.ك:

1- منتخب‏الاثر آيت‏اللّه‏صافى گلپايگانى  

2- معالم‏المدرستين علامه سيد مرتضى عسكرى

 3مسائل كلى امامت ابراهيم امينى  

4- ثم‏اهتديت تيجانى سماوى

5- من هم اهل البيت تيجانى سماوى  

6- في‏آيه‏التطهير (على مائده‏العقيده) علامه عسكرى  

7- مع الدكتورا سالوس فى آيه‏التطهير  

8- آيه‏التطهير سيد محمدباقر ابطحى  

9- الغدير علامه امينى  

10- نگاهى نو به آيه تطهير، جعفرى  

11- اهل‏ البيت فى آيه‏التطهير، علامه سيد جعفر مرتضى عاملى