در مورد تعداد تقريبي آيات قرآن كريم، در ميان مفسران و دانشمندان علوم قرآني وحدت نظر نسبي وجود دارد؛ برخي آيات قرآن را 6000 آيه دانسته و برخي اعدادي چون 204، 214، 219، 225 و يا 236 را برآن افزوده‏اند ولي آنچه مسلم است اين كه آيات قرآن از 6000 آيه كمتر نمي‏ باشد؛ گرچه در آيات افزون بر اين مقدار، اختلاف نظر وجود دارد.(1) 

 علت اصلي اين اختلاف وقف رسول خدا(ص) در پايان آيات تلاوت شده به منظور آگاهي مردم از اتمام آيه و نيز وصل مجدد آن به آيه بعدي به جهت پيوستگي مطلب دو آيه پياپي بوده است. و در نتيجه گاهي اوقات اين توهم در مردم پديد مي‏آمد كه اين وصل علامت انقطاع و تمام شدن آيات نيست و لذا اختلاف روايات و تعداد آيات باعث اختلاف نظردر عدد آنها شده است. هر فرقه و گروهي نيز برحسب رواياتي كه از نظر آنها بر ديگر روايات رحجان دارد عدد خاصي را ذكر كرده ‏اند كه در نتيجه موجب بروز اختلاف شده است. بعضي گفته ‏اند شمارش آيات از معضلات قرآن است،

 آيات قرآن يكسان نيست، برخي كوتاه و برخي ديگر بلندتر است. در بعضي از آنها مطلبي به طور كامل گنجانده شده و در برخي ديگر مطلب نيمه تمام است و ادامه آن را بايد در آيه ديگر جستجو كرد و نيز در قطع و وصل آيات اعتبارات و نظرهاي مختلف وجود دارد در نتيجه در عدد آيات اختلاف پديد آمده است.(2) علامه طباطبايي در الميزان می نويسد:

«از آنجا كه روايات و اقوال مختلفي در مورد عدد آيات قرآن وجود دارد و از طرفي خبر قطعي و قابل اعتمادي در اين موضوع نداريم، الزامي نيست كه خواسته باشيم به يكي از اين روايات يا اقوال ملتزم شويم و عدد خاصي را بپذيريم».(3) آنچه اهميت دارد تمام آياتي است كه در قرآن وجود دارد، البته طبرسي در مقدمه تفسير مجمع البيان عدد 6236 را ترجيح داده و روايات آن را مستندتر و قوي‏ تر مي‏داند.(4)

پى نوشت ها

[1].ترجمه اتقان، سيوطي، ج 1، ص 226 و الميزان، محمدحسين طباطبايي، ج 13، سوره اسرا، ذيل آيات 101 - 111،

[2].همان،

[3].الميزان، محمدحسين طباطبايي، ج 15، ص 233،

[4].تفسير مجمع البيان، ج 1، ص 77، مقدمه،