روش هاي دست يابي به مباني قرآن به صورت كلي چيست؟
تفسير
پرسش شما قدري ابهام دارد. اگر مقصود مباني و روش هاي تفسير
قرآن به صورت كلي باشد، در پاسخ گفته مي شود: دانش تفسير كه يكي از اصيل ترين دانش
اسلامي است، همانند دانش هاي ديگر نيازمند به چند چيز است:
1 - موضوع:
موضوع علم تفسير كه قرآن كريم است.
2 - هدف: هدف
علم تفسير فهم مقصود آيه ها است.
3 - مباني؛ و
روش تفسير كه چگونگي كشف معاني و مقاصد قرآن است.
مباني به ديدگاه ها و پيشفرض هاي بنيادي در تفسير اطلاق مي
شود كه پذيرش يا ردّ آن ها در نفي و اثبات تفسير مؤثّر است. اين مباني به دو دسته
: مباني صدوري و مباني دلالي قابل تقسيم است.
روش صحيح تفسيري از ويژگي خاصي برخوردار است و شناخت روش ها و
گرايش هاي تفسيري براي هر مفسّر قرآن لازم است.
مقصود از "روش" استفاده از ابزار يا منبع خاصّ در
تفسير قرآن است كه معاني و مقصود آيه را روشن ساخته و نتايج مشخّص را به دست مي
دهد.
روش هاي تفسير قرآن را به دو روش :
1 - صحيح و
معتبر،
2 - باطل و غير
معتبر تقسيم كرده اند.
به بيان ديگر: مربوط به پذيرش نوع و شيوه استناد به منابع است
روش تفسير
توجه: هر كدام از اين روش ها و چگونگي اعتبار آنها در جاي خود
بايد بحث شود.
مفسّران براساس تخصصي كه در علم خاصّ داشته يا براساس علاقه و
ذوقي كه به يك علم يا مبحث خاصّ داشته اند، در نگارش تفسير به طرف همان بحث يا علم
روي آورده و مطالب آن را در تفسير خود بيشتر مطرح كرده اند، از اين رو گرايش ها و
سبك هاي تفسيري متفاوتي به وجود آمده است، از جمله گرايش ها و سبك هايي (2) كه در
اين نمودار مشخص شده است:
پي نوشت ها :
1 - محمد كاظم شاكر،
مباني و روش هاي تفسير، ص 55 - 54.
2 - دكتر محمد علي
رضايي اصفهاني، روش ها و گرايش اي تفسير قرآن، ص 21 - 37.