راز نزول قرآن به زبان عربی در چیست؟
راز نزول قرآن به «زبان عربي» اولاً يك جريان و امر طبيعي است؛ زيرا هر
سخنور و دانشمندي، مطالب خويش را با زبان مخاطبان خود بيان ميكند و مينويسد.
خداوند متعال نيز در ارسال پيامبران و ابلاغ پيامهاي خويش، همين رويه را تأييد
كرده و به كار گرفته است:
«و ما ارسلنا
من رسول الا بلسان قومه ليبيّن لهم فيضل الله من يشاء و يهدي من يشاء و هو العزيز
الحكيم»«و ما هيچ فرستادهاي را جز با زبان مردمش نفرستاديم تا [بتواند حقايق را(
براي آنان به روشني بيانكند. پس خداوند هركس را كه بخواهد گمراه و هركس را كه
بخواهد هدايت ميكند و او شكستناپذير و فرزانهاست». ابراهيم (14)، آيه 4.
بر اين اساس، اگر قرآن به زباني، جز زبان عربي نازل ميشد، جاي آن داشت كه
از حكمت نزول قرآن به آن زبان سؤال شود و گفته شود: با آن كه مخاطبان نخستين اين
پيام، عرب زبان هستند، چرا اين پيام به زبان عربي نازل نشده است؟
علاوه بر آن كه تحدي و طلب همانند آوري اين كتاب، ضرورت نزول آن را به
زبان عربي دو چندان ميكند. در صورتي كه قرآن عربي نباشد، چگونه ميشود از
مخاطباني كه جز با زبان عربي آشنا نيستند و يا تسلّط كافي بر زبانهاي ديگر
ندارند؛ درخواست شود كه براي روشن شدن حقانيّت يا نادرستي مدعاي پيامبر(ص)، سخني
همانند قرآن بياورند؟ در اين صورت به آساني خواهند گفت: ما عرب زبانها، محتواي
پيام تو را نميفهميم؛ پس چگونه همانند آن را بياوريم.
پس تحدّي به قرآن نيز اقتضا ميكند كه اين پيام به زباني باشد كه مخاطبان
اوليهاش، آن را درك كنند و بتوانند درباره درستي يا نادرستي مدعاي پيامبر(ص)، خود
را بيازمايند و حقيقت برايشان روشن شود. نگا: قرآنشناسي، صص 98 - 103.
در اين جا بيان چند نكته ضروري است:
الف) خواندن قرآن به زبان عربي، به جز در موارد خاص (مانند نذر و...) واجب
نيست؛
ب) خواندن قرآن با صوت، لحن و آواز مخصوص واجب نيست؛
ج) نماز بايد به زبان عربي با قرائت صحيح خوانده شود؛ امّا واجب نيست با
صوت و آواز مخصوص خوانده شود.
خواندن نماز به عربي، يكي از نشانههاي «جهاني بودن» دين اسلام و رمز
«وحدت و يگانگي» مسلمانان است. عربي خواندن، آن را از تحريف و آميختگي به خرافات و
مطالب بي اساس - هنگام ترجمه آن به زبانهاي ديگر - نگاه ميدارد و بدين وسيله روح
اين عبادت اسلامي، محفوظ ميماند. گفتني است توحيد و يگانگي - در تمام اصول و فروع
اسلام - يك زيربناي اساسي محسوب ميگردد و نماز به سوي قبله واحد، در اوقات معين و
به يك زبان مشخص، نمونهاي از اين وحدت است. در ضمن ياد گرفتن ترجمه نماز، بسيار
ساده و آسان است. ر.ك: توضيح المسائل مراجع تقليد، مباحث قرائت؛ آيتالله مكارم، ج
3، صص 58-56.