در سوره اسرأ آيه 1 و سوره نجم آيات 7 ـ 10 به معراج پيامبر(ص) اشاره شده است.
معراج، جريان عروج پيامبر(ص) به آسمان است كه تعدادى از آيات قرآن، آن را بازگو كرده است. براساس آيه نخست سوره اسرأ ، خداوند پيامبر(ص) را در آغاز شب، از مسجدالحرام به سوى مسجدالاقصى در بيتالمقدس حركت داده و آنگاه به همراهى جبرئيل به آسمان عروج كرده است.
سفر پيامبراكرماز مكه به بيت المقدس، جسمانى و روحانى بوده است و ادامه سفر ايشان به آسمانها نيز بنا به عقيده اكثر علماى شيعه ، جسمانى و روحانى بوده است.از احاديث و آيات استفاده مى شود كه هدف از معراج پيامبر(ص) سه چيز بوده است:
1. بزرگداشت فرشتگان ؛
2. ديدن عجايب و اسرار آفرينش ؛
3. بازگو كردن آن براى مردم.
حضرت امام صادقمى فرمايند:
"همانا خداوند هرگز داراى مكان و زمان نيست؛ ولى خدا مى خواست فرشتگان و ساكنان آسمانهايش را با گام نهادن پيامبر(ص) به ميان آنها ، مورد احترام و تجليل قرار دهد، و نيز مى خواست شگفتى هاى عظمتش را به پيامبرش نشان دهد تا او پس از بازگشت براى مردم بازگو كند"(سيماى معراج پيامبر، محمد محمدى اشتهاردى و آن از تفسير برهان، ج 2، ص 400.)
نكته قابل توجه اين است كه جريان معراج تازگى نداشته؛ بلكه در مورد بعضى از پيامبران پيشين البته به صورت محدود نيز اين امر واقع شده است؛ مانند: معراج حضرت عيسى (نسأ، 158).
در معراج پيامبر گرامى ، درسهاى بسيار آموزندهاى وجود دارد كه ذكر آنها در اين مختصر نمى گنجد و مى توانيد، در اين زمينه، به كتابهاى تفسير الميزان، ج 13، ابتداى سوره اسرأ؛ حيوهالقلوب، تأليف علامه مجلسى ، ج 2 ، بحث معراج و همچنين كتاب سيماى معراج پيامبر(ص)، تأليف محمد محمدى اشتهاردى مراجعه كنيد.
از آنچه گذشت روشن مى شود كه اين سفر خارقالعاده در بيدارى صورت گرفته است.