"فريضه"از مادّه "فرض" در لغت به معناي قطع چيز محكم و تأثيرگذاري در آن است.(ر.ك: مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهاني، واژه "فرض".) اين واژه در قرآن به معناي تعيين و ايجاب به كار رفته است(ر.ك: احزاب، 38.)؛ چنان كه در آيه 236 بقره به مهريه "فريضه" گفته شده، زيرا مهريه شيء تعيين شده است، و درباره زكات و حج كه يكي از واجبات...
درباره آنها چه فرموده است؟ خداوند به آنها وعده عذاب خوار كننده داده است، و هنگامي كه آيات قرآن بر آنها تلاوت ميشود، از آن روي ميگردانند گويا گوشهايشان سنگين است و اصلاً آيات قرآن را نشنيدهاند، خداوند به پيامبرش ميفرمايد: "تا آنها را به عذابي دردناك بشارت دهد." اين مطلب در آيات 6 ـ 7 سوره لقمان آمده است كه ترجمه آن چنين است...
آيه بالا، به جنگ تبوك اشاره دارد كه هنگامي پيامبر(ص) عازم جهاد بودند، سه نفر از رفتن به جنگ، سرباز زدند كه مفسران نام اين سه نفر را، كعب بن مالك، مراره بن ربيع و هلال بن امّيه، بيان كردهاند. (در پرسش شما به جاي مرارت، فرات بيان شده كه در تفاسير نيامده است.) و جالب است كه تخلف اينان از همراهي با پيامبر(ص)، از روي نفاق و عناد...
براي روشن شدن اين پرسش نكتههايي لازم است مورد توجّه قرار گيرد:
الف ـ شأن نزول و هم چنين مخاطب آيه، سبب تخصيص آيه قرآن نميشود و بيشكّ، حكم مذكور، نه تنها براي زنان پيامبر، بلكه براي همه است و تكيه آيهها، بر زنان پيامبر، براي تأكيد بيشتر است، مانند آن كه به شخص دانشمند گفته شود دروغ نگو؛ مفهوم اين سخن اين نيست...
خداوند در آيات سوره «زلزال» ميفرمايد: اعمالي را كه انسان انجام ميدهد، در قيامت ميبيند. اما اين در صورتي است كه اعمال خوب يا بد تا هنگامه قيامت بماند؛ اما اگر با توبه و انجام دادن حسنات و شركت در جهاد، اعمال بد انسان محو شود و يا به جهت غيبت و ظلم، اعمال خوب انسان محو گردد، چيزي باقي نمی ماند كه در هنگامه قيامت آن را ببيند و يا به...
اين كلمه هشت مورد در قرآن آمده است.(ر.ك: بقره، 256ـ257؛ نسأ، 51، 60، 76؛ مائده، 60؛ نحل، 36؛ زمر،17.)
واژه "طاغوت" صيغه مبالغه از مادّه "طغيان" به معناي تعدّي و تجاوز از حد است، و به هر چيزي كه وسيله طغيانگري و سركشي و سبب تجاوز از حد گردد نيز گفته ميشود، لذا شياطين، بتها، حاكمان جبّار و مستكبر، قدرتهاي...
در سوره شوري سه مورد (آيه 37، 40 و 43) به مسئله عفو و گذشت هنگام غضب، هنگام قدرت و استيلا و هنگام قصاص اشاره شده است.
عفو و گذشت از صفات نيك مؤمنان است و در صورتي پسنديده است كه از موضع قدرت باشد و طرف نيز از آن سوء استفاده نكند.
دو نكته درباره دختران لوط قابل طرح است:
الف) چرا حضرت لوط بيپرده فرمود: هولاء بناتي هن اطهر لكم ؟ پاسخ اين است كه:
اولاً، منظور ايشان جز پيشنهاد ازدواج چيز ديگري نبود؛ زيرا اساسا دعوت به گناه از پيامبران محال است.
ثانيا، از كلمه «اطهر» كه به معناي پاكيزهتر است، ميتوان فهميد...
"رجز" در لغت به معناي در تنگي و شدت قرار گرفتن و دگرگوني و اضطراب آمده است. در قرآن كريم نيز به "بلا"(ر.ك: اعراف، 134.)، "عذاب"(ر.ك: بقره، 59.) پليدي و وسوسههاي شيطان(ر.ك: انفال، 11.) و... "رجز" گفته شده است، زيرا اينها باعث شدت و ضيق و تزلزل و اضطراب انسان ميشوند.(ر.ك: التحقيق في كلمات القرآن الكريم، حسن المصطفوي، ج...
عزّت و ذلّت، دو واژه عربياند. عزّت در فارسي به معناي قدرت و پيروزي(مجمع البحرين.)، نفوذناپذيري، چيرگي، علوّ، بزرگي و ارجمندي ميباشد.(التحقيق في كلمات القرآن.)
به علّت همين مناسبت، عزّت را اين گونه معنا كردهاند: "العزّه حاله مانعه للانسان من ان يُغلب؛(مفردات راغب.) عزّت حالتي است كه انسان را در برابر...