«جزء» و «حزب» نوعي تقسيم بندي منظم در آيات قرآن است. هر جزء يك سيام قرآن و هر حزب يك صد و بيستم قرآن است.
بعد از سوره كوثر، سوره عصر كه داراي 3 آيه ميباشد، جزء سورههاي كوچك بعد از كوثر به شمار ميآيد، چون كوتاهي و بلندي سوره، به تعداد كلمات آن است، به همين خاطر چون تعداد كلمات سوره كوثر 10 و سوره عصر 14 كلمه است، سوره كوثر كوتاهترين سوره دانسته شده است.
بيشتر مفسران معتقدند كه معيار مكّي يا مدني بودن سورههاي قرآن، هجرت پيامبراكرماز مكه به مدينه است. هر سورهاي كه پيش از هجرت نازل شده، مكي و هر سورهاي كه پس از هجرت نازل شده، مدني به شمار ميرود. (چه در مكه و چه در مدينه نازل شده باشد)
بنابراين 86 سوره، مكّي و 28 سوره، مدني ميباشد؛ البته راجع به معيار مكي و...
سوره نحل در جزء چهار دهم قرآن قرار دارد. چون خداوند مهربان در اين سوره از زنبور عسل و وحي به او سخن گفته است. اين سوره به "نحل" نامگذاري شده است. نام ديگر اين سوره، "نعم" (نعمت ها) است؛ زيرا محور اصلي آن ذكر نعمتهاي خداوند است در اين سوره مطالب جالبي در مورد آداب سخن گفتن، دستورهاي اخلاقي و اجتماعي، داستان دختر كشي و اعراب...
محققان علوم قرآني دربارة تعداد آيات، كلمات و ديگر اطلاعات آماري قرآن، از دير زمان زحمت فراواني را متحمل شدهاند؛ ولي به عللي در تعداد آنها اختلاف نظر پيدا شده كه به چند علت اشاره ميكنيم:
الف) عدهاي در تمام سورهها (به غير از توبه) "بسم الله الرّحمن الرّحيم" را آيهاي مستقل و عدهاي ديگر تنها "بسم الله" را در...
سورهاي كه آياتش بدون نقطه باشد نداريم؛ اما سورههايي كه نامشان بدون نقطه است عبارتند از:
هود، رعد، اسرأ، طه، روم، ص، محمد، طور، ملك، اعلي، عصر و مسد
در چند سوره، اختلاف نظر است كه آيا مكي هستند يا مدني، يكي از اين سورهها، سورة رعد مي باشد. عدهاي مانند، محمد بن سائب كلبي و سيد قطب، اين سوره را مكي دانستهاند؛ زيرا به گفته آنان محتواي سوره و شدّت لحن آن مانند سوره هاي مكي است. عدهاي به خاطر روايات ترتيب، بر مدني بودن آن اتفاق دارند و ميگويند شدّت لحن را نيز ميتوان در بسياري از سوره...
نكتهاي درباره لزوم و ارزش و نقش تدبر در قرآن جلب كنيم:
قرآن كريم، از سوي خداوند بزرگ با هدف هدايت، تربيت، تعليم و حركت به سوي كمالات عاليه انساني نازل شده است.
"يَتْلُواْ عَلَيْهِمْ ءَايَـَتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَـَبَ وَالْحِكْمَهَ؛ (آلعمران، 164)
كه...
قرآني كه در لوح محفوظ و كتاب مكنون ميباشد، قرآنِ پيش از مرتبه نازل شدن است، و داراي وجودي حقيقي ميباشد، و به شكل الفاظ و كلمات نيست. نزول قرآن به اين معنا است كه آن وجود بلند مرتبه در قالب الفاظ و كلمات پايين آورده شده و به اندازهاي كه براي عقل بشر قابل فهم گردد، ساده شده است؛ توضيح اين كه، نزول قرآن به معناي حركت يك چيز...
بين آيات و سورههاي قرآن ارتباط وجود دارد، ولي درباره تعداد حروف سورهها با تعداد كل حروف يا كلمات قرآن و... برخي ادعاهايي را كردهاند و تحت عنوان اعجاز عددي قرآن مسائلي را مطرح كردهاند. از جمله يكي از نويسندگان مصري ميگويد: "بسم الله الرحمن الرحيم" از 19 حرف تشكيل شده و هر كلمه از اين آيه 19 بار و يا مضربي از 19 در قرآن تكرار شده...