بيان مفهوم "تأويل":
"تأويل" عبارت از آن حقيقت و واقعيهاي است كه تكيهگاه و مستند بيانات قرآني است كه از حكم و مواعظش گرفته تا آياتي كه متضمن بيان حكمت است تمامي بر آن استناد دارد.
روشن است كه اين حقيقت كه او را تأويل ميگويند مخصوص دسته معيني از آيات نيست، بلكه براي تمامي آنها اعم از محكمات و متشابهات...
اين كه دوست شما گفته است دستوراتي كه مستقيما در قرآن نيامده مستند قرار نميگيرد سخني بياساس و مخالف خود قرآن ودرهم ريزندؤ همه بنيانهاي معرفت ديني است. در اين باره سخن بسيار است؛ ليكن به طور فشرده به چند نكته اشاره ميكنيم: اولاً: قرآن در بسياري از موارد كلياتي را بيان كرده و بسياري از مسائل جزئي و قيود و شرايط مشخصات مسأله را ناگفته...
آيات به دو دسته محكم و متشابه تقسيم مي شود:
" هوالّذي انزل عليك الكتاب منه آيات محكمات هذه ام الكتاب و اخر متشابهات".(1) و محكمات به دو دسته نص و ظاهر تقسيم مي شود. نص آيه اي است كه صريح در مراد مي باشد و جاي هيچ گونه تأويلي در آن نيست مانند" الله خالق كل شيء". اگر دلالت صريح در مراد نباشد و قابل حمل بر دو يا چند معنا...
م تطهيرا(يعني خداوند اراده كرده تا از اهل بيت رجس را ببرد و آنها را پاك كند چه پاك كردني) يعني مجبورند پاك باشند 3- و لقد كان لكم في رسول الله اسوحسنه دسته ديگر آيات 1- الم يجدك يتيما فاوي ووجدك ضالا فهدي و وجدك عايلا فاقني..... 2- و قالوا مال هذا الرسول ياكل الطعام و عيش في الاسواق(فرقان 7) منظور بشر بودن را مي رساند 3- قل انما انا...
خداوند متعال، آيات قرآن كريم را به محكمات و متشابهات تقسيم كرده است.
هُوَ الَّذِيَّ أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَـَبَ مِنْهُ ءَايَـَتٌ مُّحْكَمَـَتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَـَبِ وَأُخَرُ مُتَشَـَبِهَـَتٌ...؛(آل عمران،7) او كسي است كه اين كتاب (آسماني) را بر تو نازل كرد؛ كه قسمتي از آن، آيات "محكم" (صريح و روشن...
واژه محكم در اصل از به معني ممنوع ساختن گرفته شده است . به همين دليل به موجدات پايدار واستوار، محكم مي گويند زيرا عوامل انحرافي را مي زدايند. نيز سخنان روشن و قاطع كه هر گونه احتمال را از خوددور مي سازد، محكم مي گويند و دانش را از اين جهت حكمت مي گويند كه انسان را از بدي ها باز مي دارد.
بنابراين مراد از آياتي است كه...
خداوند متعال ميفرمايد:
"او كسي است كه اين كتاب (آسماني) را بر تو نازل كرد كه قسمتي از آن، آيات "محكم" (صريح و روشن) است كه اساس اين كتاب ميباشد؛ و قسمتي از آن، "متشابه" است؛ امّا آنها كه در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهاتند تا فتنهانگيزي كنند؛ و تفسير(نادرستي) براي آن ميطلبند؛ درحاليكه تفسير آنها...
تاويل در لغت به معناي بازگشتن از چيزي، و كلام را بر خلاف ظاهرش معني، شرح و بيان كردن است و در اصطلاح مفسران كلامي را مثل آيات قرآن، كه بيشتر تاويل بذير است.
چون هر آيه اي بطني دارد و از آن بطن بر وفق مراد و افكار، مذهب خاص و سليقه خاص پيش داوري كردن و بنام قرآن و شكل آن عرضه داشتن است.
در حقيقت آيات...
دربارهء آيات قرآني سه قول است :
1 عده اي قائلند كه آيات قرآني همه اش محكم است و هيچ آيه متشابهي در قرآن نيست . دليلشان آيه دو ازسورهء هود است :
. 2 برخي معتقدند كه همهء آيات قرآن متشابهند. اينان استشهاد مي كنند به آيهء 23سورهء زمر كه مي فرمايد:
. 3 گروه سوم مي گويند كه آيات قرآن دو...
متشابه از ماده شبه به معناي همانندي است. از اين واژه، گاه لازم معناي اصلي يعني مشتبه شدن نيز منظور است، چنان كه آيات متشابه در برابر آيات محكم به آياتي گفته مي شود كه براي هر يك از آن ها معاني متعددي تصور مي شود كه با يكديگر مشتبه مي گردند.(1) آيات متشابه كه معنا و مدلول واقعيش در ابتداي امر روشن نيست و با معاني ديگر مشتبه مي شود، با...