تفسير براى قرآن مجيد پنج نوع تفسير متصور است : 1 تفسير ترتيبي ؛ در اين قسم ، آيات قرآن به ترتيب ، مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد و محتوا و حقيقت آيات روشن مي شود، مثلاً براي تفسير سورهء بقره ، از اول شروع مي كند تا آخرين آيهء بقره . 2 تفسير مفردات ؛ در اين نوع از تفسير، واژه هاي قرآني جدا جدا به ترتيب الفبا مورد بررسي قرار مي گيرد، مثلاًاز آدم ، ابراهيم ، ايمان و... آغاز مي شود تا مثلاً به يحيي ، يعقوب و... ختم مي گردد. 3 تفسير موضوعي ؛ اين قسم تفسير به اين شكل است كه آيات قرآن بر اساس موضوعات مختلاف مربوط به عقايد، احكام ، مسايل سياسي و اجتماعي و اخلاقي و اقتصادي مورد مطالعه و بررسي قرار مي گيرد. مثلاً موضوع تقوا، عمل صالح ، ايمان ، ايثار و مانند آن انتخاب شده ، سپس همهء آيات مربوطه جمع آوري گرديده و دسته بندي مي شود. 4 تفسير ارتباطي و يا زنجيره اي ؛ در اين نوع تفسير موضوعات مختلف قرآن در ارتباط با هم مورد ارزيابي قرارمي گيرد، مثلاً پس از اين كه موضوعات تقوا، ايثار، عمل صالح ، ايمان و... به طور جداگانه در تفسير موضوعي بررسي شد، مجدداً اين موضوعات در ارتباط با يكديگر مورد بررسي قرار مي گيرد. 5 تفسير كلي يا جهان بيني ؛ در اين قسم مفسر تمام محتواي قرآن را ارتباط با عالم هستي در نظر مي گيرد. به تعبير امروزي كتاب تكوين (آفرينش ) كنار كتاب تدوين (قرآن ) مطالعه و بررسي مي گردد. از ميان اقسام پنجگانه تنها قسم اول (ترتيبي ) و قسم دوم (تفسير مفردات ) بين مفسران شناخته شده است و تاحد كمي قسم سوم (موضوعي ). اما قسم چهارم (تفسير ارتباطي ) و قسم پنجم (تفسير كلي ) هنوز توجه مفسران قرار نگرفته است . اميدواريم ، نسل حاضر و آيندهء حق آن را تا جايي كه امكان دارد، ادا كند.(1) با توجه به مطالب فوق ، سركار عالي مختاريد، هر كدام از روش هاي پنجگانه را انتخاب كرده و طبق آن قرآن رامعنا كرده و تفسير نماييد. اما چون از علوم مقدماتي تفسير اطلاع كافي نداريد، بهتر است يكي از تفاسير معتبر رامحور قرار داده و مانند آن آيات را معنا و تفسير كنيد. البته از مكطالعهء ساير تفاسير هم غفلت نكنيد. فعلاً بهترين تفسير، تفسير الميزان ، تأليف علامهء طباطبايي است كه به فارسي ترجمه شده است . از تفسير نمونه نيز غفلت نشود، و از برداشت سليقه اي خودداري شود تا خداي ناكرده مصداق تفسير به راي قرارنگيرد. پـاورقي 1.جمعي از نويسندگان ، پيامبر قرآن ، ج 1 ص 19ـ 20